રંગભેદની દીવાલ તોડનારી
દક્ષિણ સુદાનમાં જન્મેલી ન્યાકિમ ગેટવિચ સમજણી થઈ, ત્યારે એણે આખા દેશમાં સંઘર્ષ અને હિંસાનું વાતાવરણ જોયું. પરિસ્થિતિ એટલી વણસેલી હતી કે એક રાત્રે માતા-પિતાએ દેશ છોડવાનો નિર્ણય કર્યો અને પગપાળા ચાલી નીકળ્યા. એમાં એની મોટીબહેન ખોવાઈ ગઈ, પરંતુ પાછા ફરી શકાય એવી સ્થિતિ નહોતી. ભૂખ્યાં-તરસ્યા કેન્યા પહોંચ્યા અને શરણાર્થી કેમ્પમાં રહેવા લાગ્યા.
આંતરરાષ્ટ્રીય સંસ્થાઓ દ્વારા ચાલતા પુનરોદ્ધારના કાર્યક્રમ અંતર્ગત કુટુંબ સાથે અમેરિકા આવ્યા. ૧૪ વર્ષની ન્યાકિમ ખુશ હતી, કારણ કે એના મનમાં અમેરિકાની સ્વર્ગ સમાન કલ્પના હતી. તેણે નજીકની સ્કૂલમાં પ્રવેશ મેળવી લીધો. એકદમ સ્વચ્છ વિશાળ સ્કૂલ, મોટા મોટા કલાસરૃમ, સુંદર બગીચો અને રમવા માટે મોટું મેદાન. આવું શાનદાર કેમ્પસ જોઈને પણ ન્યાકિમ ખુશ નહોતી.
એનું કારણ એ હતું કે ત્યાં ભણવા આવતાં બાળકો ગોરા અને સોનેરી વાળવાળા હતા. આખી સ્કૂલમાં એ એકલી જ અશ્વેત છોકરી હતી. ન્યાકિમે જોયું કે એની સાથે કોઈ બોલતું નથી. મોંઢું બગાડીને સહુ એને પૂછતા કે, ‘તું નહાતી નથી ? આટલી કાળી કેમ છે ?’ એણે એક દિવસ એની માતાને પૂછ્યું, ‘શું ખરેખર મારો ચહેરો ખૂબ ખરાબ છે?’ આ સાંભળીને ન્યાકિમની માતા ઉદાસ થઈ ગઈ, પરંતુ એણે સમજાવીને કહ્યું કે, ‘આપણે અહીં નવા છીએ એટલે તેઓ આપણને સ્વીકારી નથી શકતા, થોડા દિવસમાં બધું ઠીક થઈ જશે’.
સ્કૂલમાં શિક્ષક કંઈક પૂછતા તો ન્યાકિમ ગભરાઈ જતી હતી. ભાંગ્યા-તૂટયાં અંગ્રેજીમાં જવાબ આપતી, તો વિદ્યાર્થીઓ એના પર હસતા હતા. મનમાં ઘણીવાર વિચાર આવ્યો કે પાછી શરણાર્થી કેમ્પમાં જતી રહું. ધીમે ધીમે અંગ્રેજી શીખવા લાગી અને જાતીય ટિપ્પણી સાંભળવાની તો હવે ટેવ પડી ગઈ હતી. બફલો સિટીથી તેઓ મિનેસોટા રહેવા આવ્યા હતા. હવે થોડા મિત્રો થયા હતા અને આત્મવિશ્વાસ વધ્યો હતો. તે સહુને જવાબ આપતી, ‘હું આફ્રિકી મૂળની છું. ત્યાં લોકોની ચામડી અશ્વેત હોય છે. અશ્વેત હોવું એ શરમની વાત નથી.’ માતા એનો આત્મવિશ્વાસ જોઈને ખુશ રહેતી.
કોલેજના અભ્યાસ દરમિયાન ન્યાકિમને ફેશન શોમાં ભાગ લેવાની તક મળી. રેમ્પ ઉપર બધી યુવતીઓ અમેરિકન હતી તે એકલી જ અશ્વેત હતી, પરંતુ એનો ડ્રેસ, મેક-અપ અને હેર સ્ટાઇલ ખૂબ આકર્ષક હતા. અત્યંત આત્મવિશ્વાસ સાથે બિન્દાસ અંદાજમાં કેટવોક કરતી-કરતી તે રેમ્પ પર આવી અને સહુ દર્શકોના દિમાગમાં છવાઈ ગઈ. ન્યાકિમ કહે છે કે સ્ટેજ પર જઈને એને લાગ્યું કે એ ખરેખર દુનિયાની સૌથી ખૂબસૂરત યુવતી છે.
ન્યાકિમ તેના મોહક અંદાજથી મશહૂર થઈ ગઈ. ચોતરફ એની પ્રશંસા થવા લાગી. ત્યારે એણે નક્કી કર્યું કે તે ફેશન મોડેલ બનશે. બહુ ઝડપથી ત્યાંના માધ્યમોમાં છવાઈ ગઈ. ઘણી કંપનીઓની વિજ્ઞાાપનમાં એણે કામ કર્યું. આજે અમેરિકાની મશહૂર મોડેલ છે અને રંગભેદ સામે અભિયાન ચલાવી રહી છે. તે કહે છે, ‘ઈશ્વર તમને જેવા બનાવ્યા છે, તેને જ સ્વરૃપે સ્વીકારો. તમે કાળા છો કે જાડા છો તેનાથી કોઈ ફેર પડતો નથી.’